Με τις υπ’ αριθ. 2780/2018, 2781/2018, 2782/2018 και 2783/2018 αποφάσεις του το Συμβούλιο της Επικρατείας (Σ.Τ.Ε.) αποφάσισε οριστικά και αμετάκλητα για τη νομιμότητα επιβολής δημοτικών τελών από το Δήμο Ωρωπού σε βάρος της Νέας Οδού. Νομικά και δικαστικά έκλεισε οριστικά το ζήτημα αυτό καθώς δεν υπάρχει ανώτερος βαθμός δικαστικής δικαιοδοσίας.
Μέχρι τώρα διάφοροι Δήμοι, επέβαλαν τα δημοτικά τέλη σε βάρος παραχωρησιούχων εταιρειών, στηριζόμενοι στη νομολογία σύμφωνα με την οποία για την είσπραξη δημοτικών τελών δεν απαιτείται η παροχή της υπηρεσίας, αλλά αρκεί η δυνατότητα του Δήμου να την παράσχει (ΣτΕ 2411/2014, ΣτΕ Ολομ. 1620/2012).
Όμως οι αποφάσεις του Σ.Τ.Ε. ουσιαστικά έβαλαν οριστικά ταφόπλακα σε οποιαδήποτε προσπάθεια δημοτικής αρχής του Δήμου Ωρωπού η οποία θα θελήσει στο μέλλον να επιβάλει σε βάρος της εταιρείας νέα δημοτικά τέλη.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστικών αποφάσεων τα τέλη φωτισμού και καθαριότητας (Ν. 25/1975), αλλά και τα λεγόμενα “δυνητικά ανταποδοτικά τέλη” του άρθρου 25 του Ν. 1828/1989, επιβαρύνουν μόνο τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν την κυριότητα, νομή ή κατοχή ακινήτων εντός των ορίων του εκάστοτε Δήμου, και δεν νοείται επιβολή τέτοιων τελών για κοινόχρηστα ακίνητα, όπως είναι το επίμαχο τμήμα της Εθνικής Οδού, που χρησιμοποιεί η Νέα Οδός κατά παραχώρηση από το Ελληνικό Δημόσιο. Κατά την δικαστική κρίση, το τμήμα αυτό της Εθνικής Οδού δεν αποτελεί «κλειστό ιδιωτικό ακίνητο», αλλά ανήκει κατά κυριότητα στο Ελληνικό Δημόσιο και προορίζεται για κοινή χρήση όλων των πολιτών και για το λόγο αυτό εξυπηρετεί άμεσο δημόσιο σκοπό. Οι αποφάσεις του ΣΤΕ κρίνουν παράνομη την επιβολή των δημοτικών τελών, αυτήν καθ΄ εαυτήν, ασχέτως από τους μεταγενέστερους νόμους του 2015 και 2016 για τις παραχωρησιούχους εταιρείες.
Οι τέσσερις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν είναι άμεσα εκτελεστές, συνεπώς δεν αποτελούν εκτελεστό τίτλο της Νέας Οδού σε βάρος του Δήμου Ωρωπού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί η Νέα Οδός Α.Ε. να προβεί άμεσα σε μέτρα κατάσχεσης σε βάρος του Δήμου ή σε δέσμευση των τραπεζικών του λογαριασμών.
Όμως οι αποφάσεις αυτές παράγουν δεδικασμένο, είναι νομικά δεσμευτικές και υποχρεώνουν το Δήμο Ωρωπού να συμμορφωθεί με αυτές, όπως ορίζουν τα άρθρα 196, 197 και 198 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Άμεση υποχρέωση του Δήμου είναι να διαγράψει τα βεβαιωθέντα δημοτικά τέλη για τα οποία προσέφυγε η Νέα Οδός. Επίσης υποχρεούται ο Δήμος και να επιστρέψει τα δημοτικά τέλη, αυτά τα οποία είχαν εγγραφεί σε χρηματικούς καταλόγους και κατά των οποίων προσέφυγε η εταιρεία στο Διοικητικό Εφετείο. Άλλωστε η Νέα Οδός ουδέποτε παραιτήθηκε, δικαστικώς ή εξωδίκως, από το δικαίωμά της να της επιστραφούν τα καταβληθέντα δημοτικά τέλη, αυτά για τα οποία είχε προσφύγει δικαστικώς.
Η εταιρεία Νέα Οδός θα επιδιώξει να εξαναγκάσει δικαστικώς το Δήμο Ωρωπού να της επιστρέψει τα δημοτικά τέλη μέσω της προσφυγής στη διαδικασία των άρθρων 2 και 3 του Ν. 3068/2002 «περί συμμόρφωσης της Διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις», η οποία τάσσει στη δημοτική αρχή τρίμηνη προθεσμία για συμμόρφωση με την απόφαση. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Δήμου με τις αποφάσεις του ΣΤΕ θα έχει ως άμεση συνέπεια την χρηματική ποινή υπέρ της Νέας Οδού, την ποινική δίωξη για Παράβαση Καθήκοντος (259 ΠΚ) και την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ για αποζημίωση, όπως ορίζει και η διάταξη του άρθρου 198 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Συνοψίζοντας, οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας δημιουργούν ένα πολύ σοβαρό δημοσιονομικό και πολιτικό ζήτημα για το Δήμο Ωρωπού το οποίο θα κληθεί να αντιμετωπίσει η δημοτική αρχή που θα προκύψει από τις Δημοτικές Εκλογές του ερχόμενου Μαίου.
