Στην έξοδο από το μεγαλύτερο φαράγγι της Ελλάδας, το οποίο έχει μήκος 18 χιλιόμετρα, δεσπόζει ένας παραθαλάσσιος οικισμός.
Είναι ήσυχος και απομονωμένος, καθώς δεν υπάρχει οδικό δίκτυο που να τον συνδέει με άλλο χωριό. Οι επισκέπτες πρέπει είτε να διασχίσουν το φαράγγι, μέσα από μια διαδρομή που διαρκεί έξι ώρες, είτε να φτάσουν με πλοίο δια θαλάσσης. Πρόκειται για την Αγία Ρουμέλη, χωριό των Σφακίων, το οποίο είναι χτισμένο εκεί όπου τελειώνει ο Εθνικός Δρυμός της Σαμαριάς. Πιστεύεται ότι εδώ υπήρχε πριν από αιώνες ναός αφιερωμένος στη θεά των Ρωμαίων, Ρουμιλία ή Ρουμίνα. Η θεά προστάτευε τα ποίμνια και σίγουρα στην ορεινή περιοχή οι κτηνοτρόφοι είχαν καθε λόγο να την επικαλούνται. Στη συνέχεια ο ρωμαϊκός ναός να μετατράπηκε σε χριστιανικό και μετονομάστηκε σε Αγία Ρουμιλία, απ’ όπου με παραφθορά προέκυψε το τοπωνύμιο Αγία Ρουμέλη…
Εκεί κατέφυγε τον Χειμώνα του 1866 η Επαναστατική Συνέλευση της Κρήτης, η οποία εγκατέλειψε το μέρος έπειτα από τις επιθέσεις των Τούρκων. Επίσης, από εκεί διέφυγε τον Μάιο του 1941 η ελληνική κυβέρνηση του Τσουδερού και του βασιλιά Γεωργίου, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κρήτη…
Σε έναν λόφο πάνω από τον οικισμό δεσπόζει ένα τούρκικο φρούριο, το οποίο χτίστηκε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας για τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής. Από το ύψος του φαίνεται η έξοδος του φαραγγιού, τα νησάκια Γαύδος και Γαυδοπούλα και το Λιβυκό πέλαγος. Σε κοντινή απόσταση υπάρχουν τα ερείπια του ναού του Ταραίου Απόλλωνα και η αρχαία δωρική πόλη της Τάρρας. Η Τάρρα αποτελούσε κέντρο λατρείας του Θεού Απόλλωνα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν το μέρος όπου κατέφυγαν ο Απόλλωνας και η Άρτεμις, αφού σκότωσαν τον Πύθωνα στους Δελφούς…
Ανατολικά του χωριού, δίπλα από μια πευκόφυτη παραλία, υπάρχει μια πανέμορφη βυζαντινή εκκλησία, η οποία χτίστηκε προς τιμήν του απόστολου Παύλου, ο οποίος επισκέφτηκε την περιοχή, καθώς ταξίδευε προς τη Ρώμη. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, στο σημείο όπου ανεγέρθη το εκκλησάκι ο απόστολος Παύλος βάφτισε τους χριστιανούς….
Πηγή: Η Μηχανή Του Χρόνου
